“Kijk breder dan de standaardprofielen”
“De diversiteit die zij-instromers meebrengen is heel waardevol.” Tanuya Sikking heeft ervaring als het gaat om het werven en selecteren van zij-instromers die aan de slag willen in jeugdzorg. Tanuya kent de branche goed: voorheen werkte ze voor diverse organisaties binnen jeugdzorg en sinds september 2021 is ze werkzaam als jeugdzorgexpert en teammanager. Hierbij houdt ze zich onder andere bezig met het plaatsen en begeleiden van zij-instromers binnen jeugdzorg. “We krijgen een heleboel positieve verhalen terug.”
Van conducteur tot architect
Van administratief medewerker tot verpleegkundige, van conducteur tot architect: de zij-instromers die Tanuya ontmoet hebben heel uiteenlopende profielen. “Ik vind het heel leuk om met deze groep te werken. Sollicitanten maken een heel bewuste keuze om de stap te zetten naar jeugdzorg. Soms zijn het mensen die al jaren denken van: ‘Hé, ik zou wel eens iets anders willen doen, iets wat echt betekenis heeft. Ik wil van toegevoegde waarde zijn in de maatschappij’.” Juist omdat ze zo gemotiveerd zijn, kunnen deze mensen echt van waarde zijn voor jeugdzorg.
Vaak hebben sollicitanten al eerder bij jeugdzorg aangeklopt, maar konden ze zonder SKJ-registratie niet aan de slag. “Wij geven ze de kans om toch in jeugdzorg te stappen, door te kijken naar wat ze wél kunnen doen zonder registratie.” Dankzij hun levenservaring hebben de meesten een flinke dosis lef op zak. Daardoor grijpen ze het werk met beide handen aan en kunnen ze al snel een verschil maken.
"De diversiteit die zij-instromers meenemen is heel fijn. Ze stappen op een bepaalde manier jeugdzorg binnen: met een frisse blik en een andere kijk op situaties."
Tanuya Sikking • Jeugdzorgexpert en teammanager
Levenservaring geeft lef
“Die drive zorgt ervoor dat ze gepassioneerd zijn, alles interessant vinden en echt de tijd nemen om het werk te leren kennen. Daarmee kunnen zij-instromers een belangrijke bijdrage leveren aan de branche. Zo was een van de zij-instromers die ik begeleidde bouwkundig architect. Vroeger wilde hij al met jongeren werken, maar hij woonde op Curaçao en koos voor een studie die hij daar kon volgen. Toen de coronatijd aanbrak, besloot hij zijn hart te volgen en het roer om te gooien. Hij verhuisde naar Nederland om een jeugdzorgstudie te volgen en klopte daarna bij ons aan. Bij hem zie ik wat ik bij meer zij-instromers merk: vanuit hun levenservaring nemen ze een bepaald soort lef met zich mee. Ze durven vragen te stellen, aan te haken bij gesprekken en pakken graag taken op die blijven liggen. Zo zijn ze inhoudelijk eigenlijk ook al direct van toegevoegde waarde, doordat ze ondersteunen waar dat nodig is.”
“Verder kijken we ook naar andere eigenschappen: is iemand stressbestendig, empathisch, communicatief sterk? Daar mogen ze bij ons zeker nog in groeien, maar het is fijn als er een basis is. Breder kunnen kijken dan de eigen normen en waarden is ook een belangrijke factor. Binnen jeugdzorg komen ze met veel verschillende mensen in aanraking; uit alle lagen van de samenleving en met uiteenlopende achtergronden. Hen met een open houding tegemoet kunnen treden is essentieel.”
“Uiteindelijk draait het erom dat je zij-instromers de ruimte geeft om te wennen, het vertrouwen geeft dat je in hen gelooft en het hele proces de tijd geeft om te slagen."
Tanuya Sikking • Jeugdzorgexpert en teammanager
Motivatie staat voorop
Het selectieproces voor deze zij-instromers ziet er anders uit dan voor geregistreerde professionals. Zo wordt als ingangseis minimaal een mbo-4-opleiding gevraagd. Ook is het een pré als sollicitanten wat ervaring hebben in jeugdzorg, maar dat is geen vereiste. “Het allerbelangrijkste is de motivatie—en dat is ook meteen het leukste om hen over te horen vertellen. Het enthousiasme en de leergierigheid die de sollicitanten met zich meebrengen. De mensen die ik spreek gooien hun leven om zodat ze in jeugdzorg aan de slag kunnen gaan. Sommigen hebben bijvoorbeeld bepaalde kansen gemist in hun jeugd en willen andere kinderen nu helpen die wel te krijgen. Anderen hebben goede banen gehad, maar daarin nooit de voldoening gevonden die ze zochten. Ze hebben een sterke drive om dit werk te gaan doen.”
“Geef ruimte, tijd en vertrouwen”
Wat is ervoor nodig om deze zij-instromers geslaagd te laten instromen binnen jeugdzorg? Volgens Tanuya bestaat de succesformule uit twee elementen:
- “Een zachte landing is fijn. Daar helpt de training natuurlijk bij, maar het is ook belangrijk dat iemand ze wegwijs maakt en hun aanspreekpunt is binnen de organisatie.”
- “Ook is het prettig om hun verantwoordelijkheden stapsgewijs op te bouwen. Laat ze bijvoorbeeld starten met ondersteunende taken, zodat ze in het werk kunnen groeien.”
Wat Tanuya jeugdzorgorganisaties tot slot wil meegeven? “Uiteindelijk draait het erom dat je zij-instromers de ruimte geeft om te wennen, het vertrouwen geeft dat je in hen gelooft en het hele proces de tijd geeft om te slagen. Durf ook breder te kijken dan de standaardprofielen. De diversiteit die zij-instromers meebrengen is juist heel waardevol, voor zowel je huidige medewerkers als de jongeren.”
Een frisse blik en bredere kijk
Dat deze zij-instromers een hoop waarde toevoegen, daar is Tanuya van overtuigd. Hun competenties, vaardigheden en levenservaring sluiten in de praktijk goed aan op wat het werk in jeugdzorg van ze vraagt. “De diversiteit die ze meenemen is heel fijn. Zij-instromers stappen op een bepaalde manier jeugdzorg binnen: met een frisse blik en een andere kijk op situaties.”
Die diversiteit blijkt ook waardevol in het contact met jongeren. “Iedereen neemt zijn eigen verhaal mee. Een van de zij-instromers die ik begeleid werkt als ondersteuner in de jeugdreclassering. Hij heeft zelf een achtergrond in de mediawereld, waardoor hij vanuit zijn eigen ervaring aan de jongeren kan uitleggen dat er zoveel meer is dan een baan achter de computer. Vanuit zijn levenservaring heeft hij een brede kijk, waardoor hij dat perspectief kan overdragen.”
Wat ook opvalt is dat een groot deel van de zij-instromers man is, terwijl jeugdzorg toch vooral bekendstaat als een vrouwendomein. “Dat komt doordat jongens na school vaak niet kiezen voor een studie in de zorg of jeugdzorg, maar later ontdekken dat ze wel in die hoek willen werken. Een zij-instroomtraject is voor hen daarom een heel mooie kans. En natuurlijk draagt dit ook bij aan de diversiteit en dynamiek binnen de organisatie.”
